“Διαδρομές στο χρόνο”
Η αντίληψη του τοπίου σύμφωνα με G. Simmel, προϋποθέτει την αναδόμηση της φύσης μέσω του ανθρώπινου βλέμματος, το οποίο την κατατέμνει, και διαμορφώνει από τα ξεχωριστά τμήματα, αποσπασμένες ενότητες. Η διεργασία αυτή αποτελεί μια «ελεύθερη» απολαμβάνουσα θεώρηση (J. Ritter), που καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό μέσα από το εκάστοτε κυρίαρχο πολιτισμικό πλαίσιο, ενώ η μνήμη ή και η ίδια η έννοια της ανάμνησης συχνά συσχετίζεται με την «κατασκευή» τοπίων (Cr. Boyer).
Οι τρεις αυτές συνθήκες υποδεικνύουν μια ευρύτερη προσέγγιση, σε σχέση με την αναγνώριση του τοπίου, ως μέρος του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Ένα πλαίσιο, όπου αμφίδρομα περάσματα, από την αναγνώριση των πολιτισμικών προτύπων και τις αισθητικές θεωρήσεις, στη λειτουργία και τις αρχές του σχεδιασμού είναι αναπόφευκτα, ενώ παράλληλοι λόγοι διεπιστημονικών προσεγγίσεων από την Ιστορία και φιλοσοφία μέχρι τη μεθοδολογία σχεδιασμού και τους "οικολογικούς" προβληματισμούς αναδεικνύονται απαραίτητα στοιχεία για την ανάγνωση και κατανόηση των στοιχείων του τόπου.
Το φετινό εργαστήριο οργανώνεται μέσα στην ιδιαίτερη περιοχή του ιστορικού οικισμού της Θάσου στο Λιμένα. Περιοχή, με έντονα χαρακτηριστικά ενός αστικού παλίμψηστου, που απαρτίζεται από ιστορικές διαστρωματώσεις χιλιετιών. Σπαράγματα, μαρτυρίες αυτής της διαδρομής του τόπου στον χρόνο, βρίσκονται να αποτελούν διάσπαρτες αρχαιότητες που η σημασία τους αναγνωρίζεται δύσκολα μέσα από μια έντονη αποσπασματικότητα μικρών αρχαιολογικών τόπων "στριμωγμένων" πλάι σε σύγχρονες κατασκευές και δραστηριότητες που αφορούν στην καθημερινότητα του νησιού.
Η επινόηση παρεμβάσεων, μέσα από μικρές διαδραστικές κατασκευές και νοητές διαδρομές, που βελτιώνουν τις συνθήκες αναγνώρισης και προσέγγισης των χώρων αυτών, χωρίς να τους αποκλείουν από την καθημερινότητα των κατοίκων, είναι ζητούμενα που αναφέρονται στο αντικείμενο της αρχιτεκτονικής και στη σχέση της με τη συγκρότηση του τόπου, προκειμένου, στην περίπτωση αυτή, να δημιουργηθούν συνθήκες που ευνοούν την επανεκτίμηση και οικειοποίηση της πολιτιστικής φυσιογνωμίας του τόπου από τους κατοίκους, αλλά και τους επισκέπτες του νησιού.
Το θέμα του φετινού εργαστηρίου “Διαδρομές στο χρόνο” διακρίνεται από μια πρόσθετη δυσκολία, καθώς ο τόπος "εκτείνεται" σε μεγάλο βάθος του ιστορικού χρόνου και έχει εκφραστεί ολοκληρωμένα στο παρελθόν, έτσι ώστε να δημιουργεί πλέον μια υποχρέωση συνθήκης, προσαρμογής σε αυτόν. Προτείνεται συνεπώς η εξάσκηση ενός βλέμματος που κινείται πέρα από τη γοητεία και το «πνεύμα του τόπου» (αυτό που ο Norberg Schultz στις προσεγγίσεις του για το θέμα, αποκάλεσε «Genius Loci» ), αλλά παράλληλα επιβάλλεται και η επιστροφή σε αυτό, όπου και όταν χρειάζεται. Όπως συμβαίνει συχνά σε τόπους όπου προβάλλουν έναν έντονο χαρακτήρα, μια αδιαμφισβήτητη ταυτότητα.
